Çölleşme, kuraklık ile mücadele ve ekilebilir tarım alanlarının korunması sosyoekonomik ve siyasi istikrar açısından tüm ülkeler için önem ihtiva etmektedir. Kuraklık ve tarım ekonomisinin bozulmasına ilişkin bir örneğin, nasıl siyasi bir istikrarsızlığa neden olduğuna yönelik Suriye örneği somut bir örnek olarak verilebilir. Siyasi ve sosyoekonomik istikrarsızlıkların temelinde, çölleşme ve kuraklığa bağlı çevre faktörlerinin de etkili olduğunu unutmamak gerekir. Örneğin, Suriye’de 2006-2011 yılları arasında yaşanan kuraklık ve hasat kaybının sosyolojik ve ekonomik olduğu kadar siyasi etkilerinin de olduğunun dikkate alınması 2011 Arap Baharı ile başlayan Suriye krizinin analizinde önem arz etmektedir.
2006 ve 2011 yılları arasında Suriye, Verimli Hilal’in ilk medeniyetlerinin başından beri kayıtlara asla geçmemiş en uzun kuraklık ve en büyük mahsul kaybını yaşamıştır. Toplamda, o zamanlar ülkenin yirmi iki milyon nüfusunun yaklaşık bir buçuk milyonu çölleşmeden etkilenmiştir. Bu durum, çiftçilerin, hayvancılıkla uğraşanların ve ailelerinin şehirlere göç etmesini kışkırtmıştır. Bu göç, 2003 ABD işgalini izleyen Iraklı mültecilerin akınından kaynaklanan gerilimlerin artmasını körüklemiştir. Şam'daki Baas rejimionlarca yıl boyunca ülkenin doğal zenginliğini ihmal etti; su, yoğun buğday ve pamuk ürünlerini sübvanse etti ve verimsiz sulama tekniklerini teşvik etti. Aşırı otlatma ve yükselen nüfus olumsuz süreci arttırdı. Su kaynakları 2002-2008 yılları arasında yarı yarıya düşmüştür (Sinaï, 2015).
Yine diğer bir örnek, Çin’de meydana gelen kuraklık nedeniyle Çin’in uluslararası piyasalardan buğday satım alması, bu durumun tonu 2010 Haziran ayında 157 ABD doları olan buğday fiyatlarının 2011 şubatında 326 ABD dolarına fırlamasına etkisi olmuştur. Dolaylı olarak, dünyada önemli bir buğday ithalatçısı olan Mısır’da ekmek fiyatlarının üç kat artması otoriter rejimin başkanı Hüsnü Mübarek’e karşın halkın hoşnutsuzluğuna neden olmuştur (Sinaï, 2015). Bu olay, rejime karşı isyan ile başlayan Mısır’daki sosyal olayların lokomotif faktörü olmuştur. Suriye ve Mısır örneklerinin dışında, kuraklık ile tarım ve tarım menşeli gıda ürün fiyat kırılganlığının yarattığı birçok örnek günümüzde ve dünya siyasi tarihinde bulunmaktadır.
Comments